Kader hakkında İslâm ulemâsı tarafından, klasik ve modern döneme ait hatırı sayılır miktarda eserler yazılmış; nasslarda geçen kader ve kaderle ilişkili ifâdelerin ne anlama geldiği bu eserlerde ele alınmıştır. Çıkan sonuca göre; kimi mezhebin görüşüne göre, insan, eylemlerinde hiçbir tercih hakkına sâhip değilken, kimine göre ise mutlak özgürlük sâhibidir. Bu iki mezhep arasında orta yolu bulmaya çalışanlara göre ise, insan, ‘ilâhî meşîetin asıl’ olduğu ‘fâil-i muhtâr’ bir varlıktır. Buna göre, ...